Bạn đã từng “tâm sự” với một chiếc máy tính chưa? Có thể bạn không để ý, nhưng rất có thể bạn đã từng trò chuyện với một chatbot – một trong những ứng dụng phổ biến nhất của trí tuệ nhân tạo (AI) hiện nay. Chatbot là gì? Chatbot không còn là thứ chỉ có trong phim khoa học viễn tưởng – chúng đang giúp chúng ta đặt hàng, giải đáp thắc mắc, học ngôn ngữ, thậm chí… tâm sự lúc buồn!
Hãy cùng tìm hiểu xem chatbot là gì, ai là người đã khai sinh ra ý tưởng này, chatbot đầu tiên trên thế giới trông ra sao, và hiện nay có những chatbot nào nổi tiếng nhất đang phục vụ hàng triệu người mỗi ngày.
Chatbot là gì?
Chatbot là một chương trình máy tính được thiết kế để “nói chuyện” với con người bằng ngôn ngữ tự nhiên. Bạn có thể trò chuyện với chatbot thông qua tin nhắn văn bản (như khi nhắn tin Facebook, Zalo) hoặc thậm chí bằng giọng nói.
Nói một cách đơn giản, chatbot là một “người máy nói chuyện” – có thể tự động trả lời câu hỏi, đưa ra gợi ý, hoặc hướng dẫn bạn làm một việc nào đó. Chatbot hoạt động dựa trên các công nghệ như xử lý ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing – NLP), học máy (Machine Learning), và các thuật toán thông minh.
Ý tưởng chatbot bắt đầu từ đâu?
Lịch sử chatbot bắt đầu từ những năm 1960, khi giáo sư Joseph Weizenbaum tại MIT (Viện Công nghệ Massachusetts – Mỹ) phát triển chương trình có tên ELIZA. Đây chính là chatbot đầu tiên trong lịch sử loài người.
ELIZA có thể “giả vờ” là một nhà tâm lý học, lắng nghe người dùng và phản hồi lại bằng những câu hỏi hoặc gợi mở đơn giản. Dù không thực sự “hiểu” như con người, ELIZA đã gây bất ngờ cho nhiều người thời đó vì khả năng “trò chuyện” của nó. Có người còn tưởng mình đang nói chuyện với người thật!
Chatbot đầu tiên – được gọi là ELIZA:
Ra đời vào năm 1966, ELIZA được viết bằng ngôn ngữ lập trình LISP, và hoạt động như một kịch bản mô phỏng bác sĩ tâm lý.
Ví dụ, nếu bạn nói với ELIZA: “Tôi thấy buồn.”
ELIZA có thể trả lời: “Tại sao bạn lại cảm thấy buồn?”
Chỉ đơn giản như vậy thôi, nhưng trong thời kỳ chưa có AI hiện đại như này nay, đây đã là một bước tiến lớn. ELIZA cho thấy máy móc có thể tương tác theo cách gần giống với con người.
Những chatbot nổi tiếng và hữu ích nhất hiện nay
Ngày nay, chatbot không chỉ biết lắng nghe, mà còn biết học hỏi, suy luận, và thậm chí sáng tạo! Dưới đây là 6 chatbot nổi bật nhất, mỗi “người máy” một tính cách, một công dụng:
1. ChatGPT – “bách khoa toàn thư biết nói chuyện”
Được phát triển bởi OpenAI (Mỹ), ChatGPT là chatbot nổi bật nhất hiện nay. Nó có thể trả lời câu hỏi, viết thơ, soạn email, giúp học ngoại ngữ, sửa bài văn, và thậm chí… gợi ý thực đơn nấu ăn!
Với khả năng hiểu ngữ cảnh và diễn đạt mượt mà như con người, ChatGPT được sử dụng trong nhiều lĩnh vực: giáo dục, chăm sóc khách hàng, sáng tạo nội dung…
2. Google Assistant – trợ lý ảo mọi nhà
Google Assistant là một chatbot sử dụng giọng nói, có thể bật nhạc, nhắc lịch hẹn, tìm thông tin, bật đèn (với thiết bị thông minh), và nhiều việc khác. Nó thường tích hợp sẵn trong điện thoại Android hoặc loa thông minh Google Home.
3. Siri – người bạn Apple
Siri là trợ lý ảo nổi tiếng của Apple. Dù không mạnh mẽ như ChatGPT, Siri vẫn là một trong những chatbot phổ biến nhất, giúp người dùng iPhone đặt lịch, gọi điện, nhắn tin bằng giọng nói rất tiện lợi.
4. Replika – chatbot tâm sự
Replika là một chatbot được thiết kế để trò chuyện và hỗ trợ tinh thần. Nó ghi nhớ cảm xúc, phong cách trò chuyện của bạn và đưa ra phản hồi mang tính cá nhân hóa. Có người dùng coi Replika như một người bạn thân.
5. Mitsuku (Kuki) – chatbot từng đoạt giải Loebner
Mitsuku, hay nay gọi là Kuki, từng được bình chọn là chatbot “giống người nhất thế giới” nhiều năm liền. Nó có phong cách dí dỏm, biết đùa, và có thể chơi trò chơi chữ với người dùng. Dù không mạnh về kiến thức như ChatGPT, Kuki rất thú vị để trò chuyện.
6. Zalo Bot – chatbot Việt phục vụ người Việt
Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp sử dụng chatbot trên Zalo để trả lời tin nhắn khách hàng, giới thiệu sản phẩm, tư vấn đơn hàng. Những chatbot này giúp tiết kiệm thời gian, tăng sự hài lòng của khách hàng.
Vì sao chatbot trở nên quan trọng?
Chatbot ngày nay không còn là thứ xa xỉ – chúng giúp cuộc sống dễ dàng hơn mỗi ngày. Nhờ chatbot:
- Người bán hàng có thể chăm sóc khách 24/7 mà không cần thức trắng đêm.
- Học sinh có thể hỏi bài toán khó mà không ngại giáo viên.
- Người cao tuổi có thể hỏi “trợ lý ảo” cách nấu món ăn, đặt lịch khám bệnh…
- Người bận rộn có thể nhờ chatbot nhắc việc, tra cứu thông tin nhanh chóng.
Trong kỷ nguyên số, chatbot chính là “trợ lý thông minh” mà ai cũng có thể tiếp cận.
Tạm kết phần giới thiệu về chatbot
Từ một ý tưởng đơn giản của giáo sư Weizenbaum hơn 60 năm trước, chatbot ngày nay đã trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống hiện đại. Dù bạn cần người trò chuyện, hướng dẫn, hay giải đáp thắc mắc, luôn có một chatbot sẵn sàng phục vụ.
Và ai biết được – trong tương lai, rất có thể chatbot sẽ trở thành… bạn thân, đồng nghiệp, thậm chí là người thầy đáng tin cậy của chúng ta!
Lê Ngọc Bảo tổng hợp và biên tập.
Bài viết này cũng được đăng trên Góc nhỏ Sài Gòn
Recent Comments